Τετάρτη 10 Φεβρουαρίου 2010

Το γαιτανάκι του τότε...

Το γαιτανάκι εκείνους τους καιρούς πριν το ΄60 φτιαχνόταν
με άλλο τρόπο.

Από χαρτοπολτό έδιναν σχήμα γαιδάρου .
με ανοιχτή την ράχη να περνά ο «καβαλάρης».
Πόδια δεν είχε, γιατί δεκάδες κορδέλες
πολύχρωμες κρέμονταν ως το χώμα του δρόμου.

Λικνιζόταν ο μασκαρεμένος άντρας και
με αργές κινήσεις έδινε την αίσθηση ενός
περίεργου χορού, με την συνοδεία ντεφιού και
κλαρίνου.

Ετρεχαν τα πιτσιρίκια ξοπίσω,
προσπαθώντας να ακουμπήσουν
τις πλαστικές κορδέλες που φουρφούριζαν.
Το ντέφι αναποδογύριζε, να δεχτεί τα πενηνταράκια,
τα φραγκάκια από τα παιδιά που το συνόδευαν
δυο, τρία, στενά πέρα..

Μια πομπή που έδινε χαρά και στα ματάκια
των μικρότερων
και απορίες πως τρύπωνε ένας άντρας
μέσα στο «ζωντανό».
Εχω συνδέσει την εικόνα του, με την πορεία της ζωής.
Κάθε κορδέλα μια στιγμή της.
Πότε κρατάς την χαρά , πότε την απελπισία, το γέλιο,
το δάκρυ.
Κάθε κορδέλα μια στιγμή .
Ακόμα τώρα ακούω, το ντέφι που μου βαρούσε η ζωή.
Κρατώ την εικόνες της χαράς.

23 σχόλια:

  1. Το γαιτανάκι και τους ξυλοπόδαρους που περιδιάβαιναν τις γειτονιές της παλιάς Αθήνας δεν τα πρόλαβα, ή τουλάχιστον δε τα θυμάμαι γιατί ήμουν μωρό..τα γνωρίζω μέσα απο τις διηγήσεις των μεγαλυτέρων...
    Αυτό που διακρίνω όμως είναι πως τότε ο κόσμος διασκέδαζε με απλά πράγματα και αφηνόταν με ξεγνιασιά πραγματική στις γιορτές που εναλλάσσονταν στον χρόνο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Κράτησε τις εικόνες της χαράς του γέλιου και της ελπίδας.
    Αυτές μας χρειάζονται πάντα.
    Περισσότερο σήμερα από ποτέ.

    Φιλιά θαλασσένια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Καλημερα γιαγια Αντιγονη...Την συμπαθεια μου απο την βροχερη Θεσσαλονικη...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ωραίες αναμνήσεις, πού με γυρίζεις τώρα...
    :-)
    Αντιγόνη μου δεν ήταν μόνο πριν το 60 αλλά και ΠΟΛΥ ΜΕΤΑ, διότι το πρόλαβα και το έχω ήδη πριγράψει στην από 27/2/2008 ανάρτησή μου και με τίτλο "Την παλαβή αποκριά", απόσπασμα της οποίας παραθέτω:

    "Εδώ στην Αθήνα θυμάμαι το "γαϊτανάκι" που περνούσε από τις γειτονιές. ΄Ηταν ένα ομοίωμα του συμπαθούς μας τετράποδου του γαϊδάρου, αλλά χωρίς πόδια. Στην πλάτη του είχε ένα κενό από όπου περνούσε το σώμα του ο..... καρναβαλιστής ας πούμε και από τα πλευρά του κρέμονταν πολλές κορδέλες πολύχρωμες, μα τόσες πολλές που δε φαίνονταν τα πόδια του.
    Περιφερόταν με ένα-δυο συνεργάτες του και με το απαραίτητο πανέρι. Δεκτή οποιαδήποτε χρηματική προσφορά.... από δεκάρες και εικοσάρες μέχρι πενηνταράκια, για τους νεώτερους που δεν τα πρόλαβαν, μισή δραχμή. ....
    Επίσης, ένα τσούρμο παιδιά πίσω του, που ακολουθούσαν για χιλιόμετρα αλαλάζοντα, μεσ' την τρελή χαρά"

    Καλή Καθαρή Δευτέρα

    Φιλί και Γλαρένιες αγκαλιές

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. καλησπέρα Γιαγιά Αντιγόνη

    Από τα λίγα έθιμα της Θράκης, που διατηρούνται αυτούσια ως τις μέρες μας, το γαϊτανάκι είναι ένας χορός που δένει απόλυτα με το χρώμα και το κέφι της απόκριας. Το γαϊτανάκι πέρασε στην Ελλάδα από πρόσφυγες του Πόντου και της Μικράς Ασίας και έδεσε απόλυτα με τα άλλα τοπικά έθιμα, αφού η δεξιοτεχνία των χορευτών αλλά και ο ιδιαίτερος χαρακτήρας του δεν αφήνουν κανέναν αδιάφορο! Δεκατρία άτομα χρειάζονται για να στήσουν το χορό. Ο ένας κρατά ένα μεγάλο στύλο στο κέντρο, από την κορυφή του οποίου ξεκινούν 12 μακριές κορδέλες, καθεμιά με διαφορετικό χρώμα. Οι κορδέλες αυτές λέγονται γαϊτάνια και δίνουν το όνομά τους στο έθιμο. Γύρω από το στύλο, 12 χορευτές κρατούν από ένα γαϊτάνι και χορεύουν μαζί, σε 6 ζευγάρια, τραγουδώντας το παραδοσιακό τραγούδι. Καθώς κινούνται γύρω από το στύλο, κάθε χορευτής εναλλάσσεται με το ταίρι του κι έτσι όπως γυρνούν πλέκουν τις κορδέλες γύρω από το στύλο δημιουργώντας χρωματιστούς συνδυασμούς. Όταν πια οι κορδέλες τυλιχτούν γύρω από το στύλο και οι χορευτές χορεύουν όλο και πιο κοντά σε αυτόν, τότε ο χορός τελειώνει και το στολισμένο γαϊτανάκι μένει να θυμίζει το αποκριάτικο πνεύμα.

    http://www.paidika.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=655&Itemid=83&PHPSESSID=9fc1df79e527b7a0dc452765e9fbb8f3

    με αγάπη φιλιά

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. To γαϊτανάκι, που θυμάμαι να περνά στην Φερρών, στην πλ. Βικτωρίας (Κυριακού), ήταν ένα στηλιάρι με δεμένες πολύχρωμες κορδέλες. Το έβλεπα απο ψηλά και το θυμάμαι σαν όνειρο. Κατά το 65.
    Περί γαϊδάρου τρύπιου, δεν γνωρίζω.
    Επίσης δεν είχα δει ποτέ ξυλοπόδαρο, στα παιδικά μου.

    Το θέμα είναι πιά πως στην Αθήνα, δεν γιορτάζουμε όπως άλλωτε στην Πλάκα και τις γειτονιές. Ούτε οι χοροεσπερίδες, γίνονται όπως παλιά.
    Ολοι οι επαρχιώτες, ήρθαν, αλλά άφησαν τα έθιμα στα χωριά τους. Και γυρίζουν εκεί να τα αναβιώσουν. Τουλάχιστον μαθαίνουν τα παιδιά τους?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Ωραια ανοιξε τα ματια μας και την καρδια μας και αυτη η ''αναμνηση''μπραβο γιαγια αντιγονη, φιλια απο το κατινακι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Δεν ζούσα στην Αθήνα τότε αλλά είναι όντως πανέμορφο.
    Καλό βράδυ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. αχ γιαγια Αντιγόνη, που μέ πήγες τώρα;σαν μακρινό όνειρο θυμάμαι τον γαιδαράκο με τον μασκαρά, κι εμείς τα παιδιά να τρεχουμε ξοπίσω του μέχρι την άλλη γειτονιά. τί ομορφες εικόνες!
    Χαίρομαι που κρατάς τις εικόνες της χαράς. Μας στηρίζουν .

    καλό σου απόγευμα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Θα συμφωνήσω με τους περισσότερους για τα παλιά παιχνίδια. Θυμάμαι τον εαυτό μου να έχει πάρει αγκαλιά μια κολώνα και να μετρά ως το 100. πηδώντας μερικά νούμερα από τη βαρεμάρα του, ώσπου τελικά να αρχίσει να ψάχνει τους άλλους μες στο σκοτάδι. Μπορεί στο πορτοκάλι να έχω μια αλλεργία αλλά σ αυτό το παιχνίδι του κρυφτού ήταν η αγαπημένη μου λέξη!
    Καλησπέρα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. kariadida62:
    Δεν είχαν την ευκαιρία για εξόδους και κάθε γιορτή την ζούσαν δυνατά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Thalassenia:
    Τα κρατώ. Τις σαβούρες τις βάζω σε ένα αόρατο μπαουλάκι και βουρ στο Σαρωνικό.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Θεσσαλονικιά:
    Την αγάπη μου από την μουσκεμένη Αθήνα.
    Φιλιά και καληνύχτα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Γλαρένια μου, κράτησε χρόνια αυτό το έθιμο, αλλά μη ξεχνάς μεγάλη σε ηλικία, σας..πρόφτασα.
    Διάβασα για την "παλαβή αποκριά σου".
    Πολλά φιλιά και κρατώ τις γλαρένιες αγκαλιές σου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. ΣΟΥΙΤΑ:
    Πολύ ωραίο έθιμο και νομίζω κρατιέται ακόμα.
    Κάποτε μου είπαν ότι οι 12 κορδέλες συμβολίζουν τους μήνες του χρόνου αλλά δεν το ξέρω αν είναι έτσι.
    Καλά γαιτανάκια λοιπόν και ξεφάντωμα.
    Αν μπορείς να αναρτήσεις εικόνες θα ήταν καλό.
    Ξέρεις εσύ με τον μαγικό σου τρόπο!
    Φιλιά!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Ζουζούνα:
    Και το στηλιάρι όμορφο όμορφο.
    Τους ξυλοπόδαρους που μου θύμησες,περνούσαν σε κεντρικότερα σημεία από τις φτωχογειτονιές του Πειραιά.
    Οσο για το ξεφάντωμα στην Πλάκα πάει και αυτό. Ο καθένας στο καβούκι του να αναπολεί..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. dimitris;
    Ευχαριστώ παιδιά!
    Το φιλί στο Κατινάκι μη ξεχνάς!!!


    KOSTAS PAPAPOSTOLOU:
    Ο κάθε τόπος θα είχε τα δικά του φαντάζομαι.
    Να είσαι καλά!


    ΣΚΡΟΥΤΖΑΚΟ:
    θα περάσω καλό μου!
    Να είσαι καλά!


    Red Hat:
    Αλήθεια τα πρόφτασες;
    Ας μείνουν μια ζεστή ανάμνηση...


    Gi G. K. B:
    Αχ τα παιχνίδια του δρόμου..
    Με το τίποτα περνούσαμε ώρες που χαράχτηκαν στη μνήμη μας!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. Να κρατάς τη χαρά Αντιγόνη μου.

    Στις ακόμη πολλές κορδέλες της ζωής σου να μπερδεύονται οι χαρές με τις αναμνήσεις.

    Γοητευτικό το γαϊτανάκι του παλιού καιρού... σαν ζωή.


    Σε φιλώ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. Το "φουρφούριζε" πολύ μου άρεσε, είχα χρόνια να ακούσω αυτή την έκφραση!
    Έτσι είναι Αντιγόνη, να ξεχνάς τις πίκρες και να μένουν οι χαρές! Ευλογία για όποιον το καταφέρνει!
    Σε φιλώ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. έχω ακούσει γι' αυτό, δυστυχώς δεν το πρόλαβα. Θα ήταν ωραίο θέαμα. Κάθε χρόνο νομίζω είναι οι Απόκριες όλο και πιο "βουβές". Ή ιδέα μου είναι?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. Big Mama:
    Αυτά κρατώ και την τρέλα μου!

    ΤΡΕΛΟΎΤΣΙΚΟ:
    Μπερδεμένα είναι πουλάκι μου,με προσπάθεια κάτι καταφέρνεις...


    Pink Fish;
    Δεν σου φαίνεται έτσι είναι.
    Ισως η συνθήκες που μας κούρασαν..
    τι να πω..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  22. όπου δε μπορεί να αναβιώσει ένα παλιό έθιμο, ας το φυλάμαι τουλάχιστον στην καρδιά και στο μυαλό μας και ας το μεταδίδουμε με ωραίες διηγήσεις, να είσαι πάντα καλά

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  23. Κι εγώ θυμάμαι, Αντιγόνη μου, τότε που ήμουν παιδί, πόσο γιορτάζαμε τις Απόκριες και τι χαρά νιώθαμε! Μαζευόμαστε στα σπίτια τα φιλικά, ντυνόμαστε μασκαράδες, παίζαμε διάφορα παιχνίδια (π.χ. δέναμε με σπάγγο το αυγό από το ταβάνι και το γυρνάγαμε προσπαθώντας να το πιάσουμε με το στόμα κλπ). Σήμερα, επειδή υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για ψυχαγωγία, ούτε απόκριες νιώθουμε, ούτε γιορτές.

    ΑπάντησηΔιαγραφή